Danıştay: Gözetim Önlemleri Nedeniyle Fazladan Ödenen Vergilerin İadesi Talebi Hukuka Uygundur

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun 26.06.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan E.2020/1 K.2020/1 sayılı Kararı’nda, gözetim uygulaması kapsamında olup gözetim belgesi bulunmayan eşyanın kıymetinin yurt dışı gider beyanıyla yükseltilerek fazladan ödenen verginin iadesi hususunda bölge idare mahkemesi dava daireleri arasında oluşan karar aykırılığının giderilmesi istemi değerlendirilerek, ithal edilen eşyaya ilişkin gözetim önemleri nedeniyle fazladan ödenen vergilerin Gümrük Kanunu’nun 211. maddesi kapsamında iadesi talebinin hukuka uygun olduğu yönünde aykırılığın giderilmesine karar verilmiştir.

Karara ilişkin gerekçe özetle aşağıdaki gibi belirtilmiştir.

• Mülga 1615 sayılı Gümrük Kanununun iadeyle ilgili maddesine ilişkin Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 02.07.1966 tarih ve E:1965/13, K:1996/6 sayılı kararında çerçevesinde, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun aynı konudaki 211. maddesinin uygulamasında da iadesi istenen gümrük vergilerinin kanunen ödemelerinin veya tahakkuk ettirilmelerinin gerekmediğinin açıkça herhangi bir inceleme, araştırma ve yoruma gerek olmaksızın anlaşılabilir olması koşulunun aranması gerekir.

• Gözetim uygulaması başlatılması durumunda, herhangi bir korunma tedbirinden söz edilemez. Yani bu aşamada, o malın ithalatında herhangi bir kısıtlama, vergi oranlarında artış, eşik kıymet belirlenmesi veya ek mali yükümlülük uygulaması söz konusu olmamaktadır. Sadece bir malın ithalatında, yerli üreticilerin zarar görmesine sebebiyet verilebilecek miktarda artış olup olmadığının belirlenebilmesi için o malın ithal seyrinin izlenmesi amaçlanmakta ve bu amacın gerçekleştirilebilmesi için o malın ithalatında İthalat Genel Müdürlüğünce düzenlenen bir gözetim belgesi ibrazı zorunluluğu getirilmektedir.

• Gözetim belgesinin ibraz zorunluluğu, o malın belli bir değerin altında kıymetle ithal edilmek istenmesi durumuna münhasır olup gözetim önlemi uygulamasına karar verilen eşyanın, belirlenen bir kıymetin altında ithal edilmek istenilmesi halinde sadece ”gözetim belgesi” ibrazı zorunluluğu getirildiğinden bu zorunluluğa uyulmaması Gümrük Kanunu hükümlerine göre ek tahakkuk yapılmasını gerektirir bir durum değildir.

• İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliğlerde belirtilen birim kıymet, eşyanın Gümrük Kanunu hükümlerine göre belirlenmiş gerçek satış bedeli değildir.

Diğer yandan ok çokluğuyla anılan işbu Karar beraberinde iki karşı oy verilmiş olup söz konusu karşı oylarda;

• Gözetim belgesi alınması prosedürünün hukuka uygunluk açısından değerlendirilerek iadenin hukukiliği konusunda sonuca ulaşılması gerektiği,
• Eşyanın gümrük kıymetinin özgür iradeyle gözetim belgesi alınmasına gerek kalmayacak düzeye yükseltilmesi sonucu fazladan vergi ödendiği durumda, iadenin yasal gerekçesi olan hata unsurunun oluşmadığından iade talebinin reddinin hukuka uygun olduğu

hususları gerekçe olarak belirtilmiştir.

Saygılarımızla,